Dichtbij rechtszekerheid voor onze klanten

Het jaar 2020 heeft de focus verscherpt op de gevolgen van de economische productie voor het klimaat. We zien hier met name ontwikkeling in de rechtspraak als gevolg van de Urgenda-zaak en de PAS-uitspraak van de Raad van State. Voor bedrijven en hun ondernemers betekende deze ontwikkeling dat er meer en meer moet worden stilgestaan bij de vergunningen voor het bedrijf. Het omgaan met de beperkte ruimte, het tegengaan van de verslechtering van de Natura 2000-gebieden, plaatste menig agrarisch ondernemer voor een dilemma. Ontwikkelingsmogelijkheden in het bedrijf zijn beperkt geworden, door een juridische onzekerheid. Met name de ongeveer 3.700 PAS-bedrijven zijn in het achterliggende jaar in onzekerheid gebleven. Voor deze bedrijven zal nieuwe wetgeving in 2021 ruimte moeten bieden. Tegelijkertijd spelen bij deze bedrijven vaak ook nog andere belangrijke vraagstukken, zoals over bedrijfsopvolging, investeringsbeslissingen en hun bestaanszekerheid.

Juridische onzekerheid vraagt om specialistische dienstverlening

Terugkijkend op het jaar 2020 is voor de juridische praktijk (als brede zakelijke dienstverlener) het vraagstuk open blijven liggen over het verkrijgen van duidelijkheid, toekomstbeeld en mogelijkheden. Wetgeving die in de basis niet houdbaar is, heeft gezorgd voor een verlammend effect op veel agrarische bedrijven. Aan het einde van 2020 is er enige duidelijkheid gekomen, maar de vraag blijft of de rechtspraak nieuwe regelgeving, zoals extern en intern salderen, vergunningen voor beweiden en bemesten, terzijde schuift. Als dat het geval is, is 2020 in dat opzicht voor veel veehouderijbedrijven een verloren jaar geweest. 

Het vergt een groot inlevingsvermogen en de nodige expertise van een juridische dienstverlener om een individuele ondernemer of een individueel bedrijf bij te staan. Merkbaar is dat de juridische dienstverlening meer en meer specialiseert; een brede juridische kennis is niet voldoende. De ondernemer of het bedrijf wordt in toenemende mate geconfronteerd met bezwaar- en beroepsprocedures, of zogeheten WOB-verzoeken, die een ongestoorde bedrijfsuitoefening in de weg staan.

Juridische uitdagingen voor de agrarische ondernemer

Naast de landelijke stikstofdeken waar de meeste agrarische bedrijven mee te maken hebben, neemt de grondclaim op het platteland toe. De energietransitie, mede ondersteund door het Klimaatakkoord, legt een beslag op de schaarse grond. Zonneparken, windparken of een combinatie daarvan, zoeken naar geschikte locaties. Zij zijn bij menig agrarisch bedrijf goed voor een aanvulling op het beperkte bedrijfsinkomen uit de agrarische tak. Binnen het agrarisch bedrijf wordt een inkomen verkregen uit de verhuur, erfpacht of opstalrechten voor zonneparken of windparken. Het gaat om een langdurige onttrekking van de grond aan het bedrijf, waardoor de afspraken tussen de exploitant van het park en de eigenaar van de grond helder moeten zijn.

Beperkingen in de wetgeving brengen onzekerheid met zich mee voor de eigenaar; dit vereist al snel de inzet van een jurist. In de achterliggende jaren zijn veel grondposities voor parken gecontracteerd, die in de komend vijf jaar beperkt tot ontwikkeling komen. Uitruil van posities, het niet kunnen sturen of er planologisch mogelijkheden zijn voor een park op locatie – of het ontbreken van netcapaciteit voor de aansluiting van een park – leidt in de meeste gevallen tot onduidelijkheid. Dit draagt niet bij aan een definitieve structurele oplossing voor de agrarische ondernemer.

Alfa versterkt juridische dienstverlening

Binnen de juridische dienstverlening tekent zich heel duidelijk de tweedeling af tussen mkb-recht en agrarisch recht. Om nog beter toegerust te zijn op deze ontwikkeling, hebben we de juridische expertise binnen Alfa sinds 1 november 2020 gecentraliseerd in een nieuw gevormd Bureau Vaktechniek Juridisch. Dit zal naar verwachting bijdragen aan een nadrukkelijker focus op juridische dienstverlening, zowel extern als intern. 

Vanaf maart 2020 is het belang van de juiste juridische structuur van ondernemingen toegenomen. Wegvallende omzetten en terugval van huurinkomsten als gevolg van de coronamaatregelen hebben de klant reden gegeven om nadrukkelijker te kijken naar de scheiding tussen privé en zakelijk. Zakelijke schuldeisers dienen geen verhaal te kunnen nemen op het privévermogen van de ondernemer. Een goede administratie en sanering van schulden zijn in dat kader belangrijker geworden. Dit alles heeft invloed gehad op onze dienstverlening. Exacte cijfers hierover zijn niet te geven.

De schaduw van nieuwe wetgeving, zoals de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) en overheidsmaatregelen, zoals de NOW, het Noodfonds en betalingsuitstel van belasting, is vaak reden geweest om een onderneming nog aan te houden, die soms nog maar weinig levensvatbaar lijkt. In het achterliggende jaar is juridische dienstverlening bij surseance van betaling of faillissement van bedrijven mede daardoor zeer beperkt geweest.

Meer weten?

• Meer informatie over onze juridische dienstverlening kun je hier vinden.

• Ook recente nieuwsberichten op juridisch gebied kun je vinden op alfa.nl.